Herontwikkeling Boerentoren Antwerpen

De Boerentoren werd tussen 1929 en 1931 gebouwd door de Algemeene Bankvereeniging, een organisatie behorende tot de Boerenbond – vandaar de naam. Het was toen de eerste ‘wolkenkrabber’ in België en het hoogste torengebouw van Europa.

Van bij de realisatie werd het ontwerp van de architecten Jan Vanhoenacker, Jos Smolderen en Emiel Van Averbeke gezien als een iconisch gebouw en dat is tot vandaag nog altijd zo. Iedere Antwerpenaar draagt de Boerentoren in het hart.

Sinds de bouw in 1931 onderging de Boerentoren tal van verbouwingen en uitbreidingen, waaronder een opmerkelijke uitbreiding door architect Léon Stynen begin jaren 1970. Vandaag neemt het gebouw het volledig bouwblok in. Ook de interne functies wijzigden meermaals: van woontoren met enkele verdiepingen voor de bank en horeca tot één grote bankkantoortoren.

Begin 2020 besliste eigenaar KBC om het gebouw te saneren en op zoek te gaan naar een team dat het project zou herbestemmen tot een multifunctioneel stadsgebouw.

Projectontwikkelaar CAAAP stelde een multidisciplinair team samen met META architectuurbureau, bijgestaan door Architectenbureau Vanhecke & Suls. Samen ontwikkelde het team een visie over een nieuwe toekomst voor dit Antwerps icoon. Deze collectieve denkoefening resulteerde in een multifunctioneel stedelijk project met een grote mix van verschillende functies.

In eerste instantie voorziet het concept dat het gebouw toegankelijk wordt voor het publiek. Op de 27^e verdieping wordt een panoramazaal voorzien met een uniek 360° zicht over de ganse stad. Ook een expositieruimte in de voormalige kluizenzaal op niveau -1 en een horecagelegenheid op niveau +10, onmiddellijk aansluitend op het vernieuwde dakenlandschap van het sokkelvolume, zijn publiek toegankelijk.

Op de gelijkvloerse verdieping wordt ruimte voorbehouden voor maaiveld-activerende functies: zoals handelsruimtes, een KBC-bankkantoor en de receptie en lobby van de design hotelketen Mama Shelter.

Op de bovenliggende verdiepingen bevinden zich bijkomende handelsruimtes en kantoren, alsook 124 hotelkamers met bijhorend hotel-restaurant, 52 studentenkamers, 41 starterswoningen en 38 appartementen. De diversiteit van het programma garandeert een maximaal breed publiek, waardoor de nieuwe Boerentoren een ècht stadsgebouw wordt.

Enkele ruimtelijke ingrepen zijn noodzakelijk om de herontwikkeling te realiseren. Het hart van de sokkel wordt weggesneden, waardoor de functies in de rand opnieuw voldoende daglicht krijgen. Bovenop de sokkel wordt een divers en groen dakenlandschap ontwikkeld, dat bijdraagt aan de leefbaarheid en biodiversiteit zonder de iconische waarde van het gebouw in het gedrang te brengen. De daktuinen krijgen terrassen, informele zitplekken, barbecuezones, picknicktafels, maar ook activiteitenzones (pétanque) en zones voor kleinschalige stadslandbouw (kruidentuinen voor het hotel-restaurant).

Geïnspireerd op het oorspronkelijke ontwerp wordt op de toren een nieuwe kroon voorzien waarin de panoramazaal en enkele noodzakelijke technische functies op een elegante manier geïntegreerd worden.

Het herontwikkelingsvoorstel opent het gebouw voor een groot en breed publiek, maakt enkele doordachte ruimtelijke ingrepen, waaronder de activatie van het dakenlandschap, en toont maximaal respect voor de erfgoedkundige en iconische waarde van het gebouw.